Καρστικοί Αρχεία - Μ.Δ. Εθνικού Πάρκου Χελμού – Βουραϊκού και Προστατευόμενων Περιοχών Βόρειας Πελοποννήσου

Καρστικοί

25-Ανάληψη

2 Ιανουαρίου, 2022

Βρίσκεται στην Ανατολική πλευρά του ρέματος της Λαγκάδας, παραπόταμου του Αροάνιου ποταμού. Η περιοχή αποτελεί τμήμα κοιλάδας που δημιουργήθηκε πιθανότατα κατά το Κατώτερο με Μέσο Πλειστόκαινο κατά μήκος ενός ρήγματος. Η κοιλάδα αυτή γέμισε με ιζήματα. Κατά το πρόσφατο γεωλογικό παρελθόν, η ρευματική αύλακα λειτούργησε ξανά εμφανίζοντας κατά βάθος διάβρωση, αποτέλεσμα της οποίας και η δημιουργία του μικρού αλλά εντυπωσιακού φαραγγιού με τον καταρράκτη ανατολικά της εκκλησίας σε κλάδο της αύλακας. Επίσης, λόγω της καρστικοποίησης δημιουργήθηκε μικρό καρστικό έγκοιλο το οποίο κοσμείται με αρκετά σπηλαιοθέματα, το εσωτερικό του οποίου σήμερα αποτελεί και το χώρο του ιερού του ναού της Ανάληψης.

29-Πηγή Καστριών

2 Ιανουαρίου, 2022

Η θέση αυτή βρίσκεται μόλις 1,5 km πριν από τον οικισμό Καστριών, σε ραδιολαρίτες (κόκκινα πετρώματα που δημιουργούνται σε βαθιές θάλασσες), ηλικίας ανώτερου Ιουρασικού (165-144 εκ. χρόνια) της ζώνης Πίνδου. Πρόκειται για μια θέση που παρέχει απεριόριστη θέα στο δυτικό τμήμα του Χελμού. Nότια διακρίνεται η κοιλάδα που διασχίζει το ρέμα της Λαγκάδας. Προς τα βόρεια διακρίνονται αποθέσεις παγετωνικές και αλλουβιακών ριπιδίων (ποτάμιες αποθέσεις). Η θέση είναι ιδανική για ένα διάλειμμα στην περιήγηση στην περιοχή των Καστριών καθώς διαθέτει κατάλληλη υποδομή (σκίαστρο και παγκάκια) και νερό από μια παραδοσιακή πετρόκτιστη βρύση.

26-Βαλβούσι

2 Ιανουαρίου, 2022

Tο Βαλβούσι είναι ένα ορεινό τοπίο 5χλμ νοτιοανατολικά της πόλης των Καλαβρύτων που αναπτύσσεται πάνω σε ασβεστόλιθους της γεωτεκτονικής ζώνης Τρίπολης και μέσα σε ένα εντυπωσιακό δάσος (Αισθητικό δάσος Καλαβρύτων) με μερικές αιωνόβιες καστανιές μεταξύ άλλων. Τα ασβεστολιθικά πετρώματα παρουσιάζουν έντονες διακλάσεις (σπασίματα) και τυπικές καρστικές γεωμορφές επιφανειακής διάβρωσης καλυμμένες με πλούσια βλάστηση (καρστ=διαλυτική δράση του νερού σε ανθρακικά πετρώματα). Η πρόσβαση σε αυτόν τον γεώτοπο είναι ιδιαίτερα εύκολη μέσα από μονοπάτι που ξεκινά από την πόλη των Καλαβρύτων (κίτρινη και πράσινη γεωδιαδρομή).

22-Καταβόθρες Φενεού

2 Ιανουαρίου, 2022

Η πόλγη του Φενεού βρίσκεται στο ΝΑ τμήμα του γεωπάρκου. Πρόκειται για ένα καρστικό βύθισμα με επίπεδη επιφάνεια η οποία αποτελεί την κοιλάδα του Φενεού και δημιουργήθηκε κατά το Μ. Πλειστόκαινο (0,77-0,12 εκ. χρόνια πριν) πάνω σε ασβεστόλιθους. Ο ποταμός Όλβιος διατρέχει την κοιλάδα και αποθέτει ιζήματα. Στο νότιο τμήμα της βρίσκονται οι καταβόθρες διάλυσης. Στο παρελθόν αυτές καθώς έφραζαν από φερτά υλικά δημιουργούσαν την παλαιολίμνη του Φενεού η οποία δεν υπάρχει σήμερα. Ωστόσο η λίμνη άφησε πίσω τα σημάδια της στον βράχο στα σημεία όπου εντοπιζόταν οι παλαιοστάθμες της. Οι μεγαλύτερες από τις καταβόθρες σήμερα είναι οριοθετημένες με καλαίσθητες πετρόκτιστες κατασκευές. Η ιστορία τους είναι μεγάλη καθώς με αυτές σχετίζονται μυθολογικά με τον Ηρακλή αλλά και με την νεώτερη ιστορία του τόπου κατά την διάρκεια του επαναστατικού αγώνα. Η εύφορη κοιλάδα παράγει τα χαρακτηριστικά φασόλια και όσπρια του Φενεού.

15-Μάτι του Λάδωνα

2 Ιανουαρίου, 2022

Ένα εντυπωσιακό γεωμορφολογικό χαρακτηριστικό της περιοχής είναι οι πηγές του Λάδωνα που βρίσκονται νοτιοδυτικά του χωριού Λυκούρια σε υψόμετρο 469 μ. και παρουσιάζουν κυκλική μορφολογία. Το νερό ανέρχεται από μια τρύπα (καταβόθρα) με μεγάλη ταχύτητα και δημιουργεί μια μικρής έκτασης αλλά αρκετά βαθιά καρστική λίμνη (μέγιστο βάθος 47 μέτρα). Κάτω από την λίμνη υπάρχει μεγάλης έκτασης καρστικός αγωγός ο οποίος χρησιμοποιούνταν παλιότερα (πιθανόν όταν η στάθμη της λίμνης ήταν πιο χαμηλά) ως κρυψώνα για υλικά πολέμου. Η περιοχή γύρω από την λιμνούλα χαρακτηρίζεται από παρόχθια βλάστηση η οποία δημιουργεί ένα ειδυλλιακό τοπίο.

14-Πηγές Αροάνιου

2 Ιανουαρίου, 2022

Στο ΒΑ τμήμα της πόλγης (κοιλάδας) των Λουσών σε υψόμετρο 600μ αναπτύσσονται οι εντυπωσιακές πηγές υπερχείλισης του Πλανητέρου μέσα σε ένα υπέροχο πλατανόδασος (Platanus orientalis). Το νερό των πηγών ξεκινά την πορεία του από τον Χελμό, χάνεται μέσα στις καταβόθρες των Λουσών, ταξιδεύει μέσα στα ασβεστολιθικά πετρώματα και εξέρχεται στην περιοχή του Πλανητέρου από 41 μικρά ανοίγματα με μεγάλη ταχύτητα. Στον εκπληκτικό αυτό γεώτοπο ο επισκέπτης μπορεί όχι μόνο να θαυμάσει το αβιοτικό και βιοτικό περιβάλλον αλλά και να γνωρίσει τους παραδοσιακούς νερόμυλους και τα ιχθυοτροφεία πέστροφας. Και αφού κάνει μια βόλτα στα υπέροχα μονοπάτια μπορεί να απολαύσει τα υπέροχα τοπικά προϊόντα.

13-Καταβόθρα Λουσών

2 Ιανουαρίου, 2022

Βόρεια από το χωριό Λουσικό και εντός της πόλγης των Λουσών βρίσκονται οι ομώνυμες καταβόθρες. Τόσο η πόλγη (κλειστή λεκάνη) όσο και οι καταβόθρες (τρύπες στο ασβεστολιθικό υπόβαθρο) είναι καρστικές δομές, δημιουργήθηκαν δηλαδή εξαιτίας της διάλυσης του ασβεστολιθικού πετρώματος από το νερό. Η περιοχή παρουσιάζει έντονα φαινόμενα καρστικοποίησης με τρεις τουλάχιστον καταβόθρες και το επιβλητικό σπηλαιοβάραθρο «Καλιακουδότρυπα». Όταν οι καταβόθρες φράζουν από φερτά υλικά (πέτρες, ξύλα κλπ) η περιοχή πλημμυρίζει και δημιουργείται λίμνη. Η ευρύτερη περιοχή παρουσιάζει πλούσια πολιτιστικά στοιχεία καθώς ο επισκέπτης μπορεί να περιηγηθεί στην αρχαία πόλη των Λουσών και το ιερό της Αρτέμιδος και να επισκεφτεί τον ιστορικό πύργο των Πετμεζαίων στους Άνω Λουσούς.

23-Πόλγη των Λουσών

2 Ιανουαρίου, 2022

Η πόλγη των Λουσών είναι μια τυφλή κοιλάδα επιμηκυμένη προς τα ΝΝΔ. Βρίσκεται 12 χλμ ΝΔ από τα Καλάβρυτα και έχει έκταση 13,2 τετρ. χλμ. Καλύπτεται από Κ. Πλειστοκαινικές έως Ολοκαινικές αλλουβιακές (2,58 εκ. χρόνια και νεώτερες) αποθέσεις και υπολειμματικά ασβεστολιθικά πετρώματα που προβάλουν ως λοφίσκοι μέσα στην κοιλάδα τα λεγόμενα hum. Η τεκτονική παραμόρφωση και η εναλλαγή των διαφορετικών πετρωμάτων οδηγεί στην εμφάνιση 23 εποχιακών πηγών επαφής στην περιοχή. Η παρουσία του εύφορου εδάφους και του νερού οδηγεί στην έντονη γεωργική εκμετάλλευση. Τμήμα της Πόλγης μέχρι τα μέσα του 20^ου αιώνα ήταν λίμνη που αποστραγγίστηκε με εγγειοβελτιωτικά έργα που κατεύθυναν το νερό στις καταβόθρες και αποδόθηκε στη γεωργική εκμετάλλευση. Η ευρύτερη περιοχή παρουσιάζει πλούσια πολιτιστικά στοιχεία καθώς ο επισκέπτης μπορεί να περιηγηθεί στην αρχαία πόλη των Λουσών και το ιερό της Αρτέμιδος και να επισκεφτεί τον ιστορικό πύργο των Πετμεζαίων στους Άνω Λουσούς.

11-Σπήλαιο λιμνών

2 Ιανουαρίου, 2022

Αναπτύσσεται μέσα στον ασβεστολιθικό όγκο του όρους Αμολινίτσα κατά μήκος ενός ρήγματος με ΒΔ-ΝΑ διεύθυνση. Εκτός από τον πλούσιο διάκοσμο που αναπτύσσεται σε μεγάλο τμήμα του, μια άλλη πολύ εντυπωσιακή δομή είναι οι 13 υπόγειες λίμνες που δημιουργούνται σε διαφορετικά επίπεδα. Εξαιτίας της αργής ροής και αποστράγγισης του νερού δημιουργούνται ασβεστιτικά τοιχώματα τα λεγόμενα γκουρ έως και σήμερα. Από ανασκαφές που πραγματοποιήθηκαν στο πρώτο τμήμα του σπηλαίου κοντά στη φυσική είσοδο, βρέθηκαν πλούσια αρχαιολογικά και παλαιοανθρωπολογικά κατάλοιπα που δείχνουν ότι το σπήλαιο κατοικούνταν από το 5650 π.Χ. κατά τη Νεολιθική Περίοδο.

02-Πόρτες-Τρικλιά

2 Ιανουαρίου, 2022

Ο γεώτοπος Πόρτες – Τρικλιά βρίσκεται στη μέση της διαδρομής του φαραγγιού του Βουραϊκού ποταμού από τα Καλάβρυτα προς το Διακοπτό ανάμεσα στους δύο ομώνυμους σταθμούς του οδοντωτού σιδηρόδρομου. Το τμήμα αυτό του φαραγγιού αποτελεί το πιο στενό και πιο βαθύ τμήμα του και παράλληλα το πιο εντυπωσιακό. Περπατώντας κατά μήκος της διαδρομής από τις Πόρτες στην Τρίκλια ο επισκέπτης μπορεί να ακολουθήσει τη διαδρομή του νερού, να το δει και να το ακούσει να ρέει, να βιώσει και να καταλάβει τη δύναμή του που ως ακούραστος γλύπτης σμιλεύει εδώ και χιλιάδες χρόνια τον Ανω Κρητιδικό ασβεστόλιθο, τον φλύσχη και τα Πλειοκαινικά και Πλειστοκαινικά κροκαλοπαγή, δίνοντας στο φαράγγι τη μορφή που έχει σήμερα. Ο μύθος θέλει τον Ηρακλή να ανοίγει με το σπαθί του το πέρασμα αυτό. Στην πραγματικότητα το πέρασμα αυτό οφείλεται στην έντονη κατά βάθος διάβρωση του ορμητικού νερού σε συνδυασμός με την έντονη ανύψωση της περιοχής λόγω τεκτονικών κινήσεων που σχετίζονται με την καταβύθιση της Αφρικανικής πλάκας κάτω από την Ευρασιατική.